Tổ Chuyên gia tư vấn gồm 18 thành viên, do ông Trần Du Lịch (Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia) làm tổ trưởng. Các thành viên còn lại gồm có: ông Lê Quang Hùng – nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng; ông Đặng Huy Đông – Viện trưởng Viện nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển, nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư; ông Nguyễn Ngọc Đông – nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT, các chuyên gia liên quan đến lĩnh vực ngành đường sắt…
Nhiệm vụ của tổ chuyên gia là tham gia góp ý định hướng về cơ chế, chính sách và các nội dung liên quan trong các lĩnh vực: quy hoạch, thu hồi đất, tài chính, trình tự thủ tục đầu tư, tổ chức thi công, kỹ thuật, công nghệ, vật liệu xây dựng, mô hình quản lý, điều hành dự án, đào tạo nguồn nhân lực, quản lý khai thác…
Ngoài ra, tổ chuyên gia sẽ tư vấn, phản biện, góp ý phương án, đề xuất giải pháp tối ưu, kịp thời tư vấn cho Tổ trưởng Tổ Công tác xây dựng đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TPHCM theo Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị. Từ đó, giúp Tổ Công tác sẽ chỉ đạo triển khai xây dựng đề án đảm bảo chất lượng, tiến độ, có cơ sở để UBND TPHCM trình Quốc hội ban hành Nghị quyết cơ chế đặc thù phát triển đường sắt đô thị TPHCM.
Theo Ban Quản lý đường sắt đô thị (MAUR), Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị nêu rõ mục tiêu hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại TPHCM vào năm 2035.
Quy hoạch hệ thống đường sắt đô thị TPHCM có hơn 220 km với tổng mức đầu tư hơn 25 tỉ USD, nhưng đến nay, TPHCM mới triển khai được 2 tuyến.
Trong đó, tuyến Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) dài gần 20km đang triển khai, dự kiến đưa vào vận hành năm 2024; còn tuyến Metro số 2 giai đoạn 1 (Bến Thành – Tham Lương) dài 11 km dự kiến khởi công 2025, hoàn thành năm 2032.
Theo MAUR, tuyến Metro số 1 thực hiện khoảng 16 năm và tuyến Metro số 2 khoảng 22 năm. Thực tế sau khoảng 20 năm từ khi triển khai nghiên cứu, phát triển các dự án đường sắt đô thị, đến nay TPHCM vẫn chưa có tuyến đường sắt đô thị nào chính thức vận hành thương mại.
Việc TPHCM phải hoàn thành toàn bộ mạng lưới đường sắt đô thị còn lại (khoảng 200km) trong 12 năm là một thách thức rất lớn. Nếu TPHCM tiếp tục triển khai với cách làm tương tự như trong thời gian qua thì không thể thực hiện được mục tiêu tại Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị.
Ngày 2.12, tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ TPHCM, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cho biết, trong năm 2024, TPHCM sẽ hoàn thành và đưa vào khai thác tuyến Metro số 1.
Đồng thời, trong năm sau, TPHCM sẽ trình Bộ Chính trị và Quốc hội cho chủ trương, cơ chế chính sách phát triển hệ thống metro còn lại khoảng 200 km đến năm 2035.